Theo các chuyên gia, thời điểm tốt nhất để bắt đầu cho bé ăn dặm là từ 7 tháng tuổi. Lúc này, trẻ nhỏ cần nhiều dinh dưỡng hơn để phát triển toàn diện.
Nên cho trẻ ăn dặm từ 6 tháng tuổi
Theo các chuyên gia của Viện Dinh dưỡng, trẻ nên bắt đầu ăn dặm khi được 6 tháng tuổi vì lúc này nguồn năng lượng từ sữa mẹ không còn đủ cung cấp cho sự phát triển của trẻ. Việc cho trẻ ăn cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:
- Nên tận dụng nguồn thực phẩm sẵn có ở địa phương, chọn rau củ theo mùa để đảm bảo an toàn thực phẩm;
- Chế biến thức ăn mềm, dễ nhai, dễ nuốt, phù hợp với khẩu vị của trẻ;
- Không nên cho muối vào thức ăn của trẻ dưới 1 tuổi, điều này có thể ảnh hưởng đến chức năng thận của trẻ.
Cho trẻ ăn từ loãng đến đặc, từ ít đến nhiều và để trẻ làm quen dần với thức ăn mới. Số lượng thức ăn, bữa ăn tăng theo độ tuổi; Bổ sung các loại thực phẩm tạo màu sắc thơm ngon, hấp dẫn và đủ chất dinh dưỡng; Bổ sung thêm dầu hoặc mỡ, vừng, lạc (mè, đậu phộng) để cung cấp thêm năng lượng giúp trẻ nhanh lớn;
Không cho trẻ ăn vặt hoặc uống nước ngọt trước bữa ăn vì sẽ khiến trẻ chán ăn, bỏ bữa hoặc ăn ít trong bữa; Tất cả dụng cụ chế biến phải sạch sẽ. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi chuẩn bị thức ăn và cho trẻ ăn.
Thực đơn đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ ăn dặm
Thực đơn ăn dặm cho bé cần có đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất:
Nhóm tinh bột: Dùng gạo tẻ, gạo mới, không trộn nếp (gây đặc và khó ăn vì có gluten), hạt sen, đậu xanh (vì dễ gây ngán, khó ăn, khó tiêu).
Nhóm chất đạm: Thịt, cá, trứng sữa, tôm, cua,… là những thực phẩm giàu chất đạm. Khi mới bắt đầu ăn dặm, nên dùng thịt nạc (gà, lợn), lòng đỏ trứng gà giàu đạm, béo, dễ tiêu. Từ tháng thứ 7 có thể cho trẻ ăn thịt bò, cá, tôm, cua…. Từ 8 tháng trở đi, trẻ cần ăn đa dạng hơn.
Nhóm vitamin và khoáng chất: Cà rốt, củ cải, rau dền, rau ngót, chuối, cam, đu đủ…
Nhóm chất béo: Trẻ cần được bổ sung cả dầu thực vật và mỡ động vật (mỡ gà, mỡ lợn…), với tỷ lệ tốt nhất là 1:1 (2:1 đối với người trưởng thành). Nên cho ăn đa dạng các loại dầu thực vật (đậu ôliu, mè, nành, …), riêng dầu gấc chỉ nên ăn 1- 2 lần/tuần để tránh vàng da do thừa caroten. Đặc biệt lưu ý phải cho ăn lượng dầu/mỡ phù hợp trong các bữa ăn. Khi bắt đầu ăn dặm, mỗi bữa cần cung cấp 2,5ml dầu/mỡ, 8 tháng trở lên cần 5ml, 1 tuổi trở đi 7,5-10ml/bữa theo nguyên tắc một bữa dầu, một bữa mỡ.
Các bước chuẩn bị một bữa ăn dặm cho trẻ
Sơ chế thực phẩm: Thịt, cá, tôm… cần rửa sạch, để ráo nước. Nếu thực phẩm trước đó được bảo quản trong tủ đông thì cần phải rã đông hoàn toàn trước khi sử dụng, chú ý rã đông đúng cách. Có thể hấp trước khi băm nhỏ hoặc xay nhuyễn.
Rau: Ngâm nước muối, rửa sạch. Sau khi làm sạch và cắt thành từng miếng nhỏ, hấp chín, xay hoặc băm nhỏ.
Chế biến: Đong lượng nước và bột/gạo vừa đủ vào nồi rồi đun chín. Nhớ khuấy đều để bột không bị vón cục và cháo không bị cháy. Cho trứng đã đánh tan hoặc thịt, cá, tôm… băm nhỏ vào nồi bột/cháo. Để bột sôi khoảng 5 – 7 phút, cho rau xanh và một ít dầu vào. Sau khi bột sôi, đổ bột ra bát, khi bột nguội ấm cho bé ăn.
Hoặc bạn cũng có thể cho thịt, cá, tôm… với nước và bột vào cùng một lúc rồi đặt lên bếp đun sôi. Đun khoảng 5-7 phút thì cho rau, dầu ăn vào đun sôi lại. Khi bột chín, đổ ra bát và để nguội rồi cho trẻ ăn.
Ngoài nấu bột, bạn có thể nấu cháo rồi dùng máy xay nguyễn cho trẻ ăn. Nhưng từ 12 tháng tuổi, trẻ buộc phải ăn cháo hạt và các thức ăn khác như cơm nát, mỳ, phở, bún. Không nên lạm dụng máy xay vì sẽ khiến trẻ lười nhai, dẫn đến biếng ăn.
