Dậy thì sớm ở trẻ là khi cơ thể trẻ bắt đầu thay đổi thành người trưởng thành (dậy thì) quá sớm. Khi dậy thì bắt đầu trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai, nó được coi là dậy thì sớm.
Dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm ở trẻ
Các dấu hiệu và triệu chứng dậy thì sớm ở trẻ bao gồm sự phát triển sau đây trước 8 tuổi ở trẻ gái và trước 9 tuổi ở trẻ trai.
– Tăng trưởng vú và thời kỳ đầu tiên ở bé gái
– Tinh hoàn và dương vật mở rộng, lông mặt và giọng nói trầm ở bé trai
– Lông mu hoặc lông nách bắt đầu phát triển
– Phát triển nhanh
– Xuất hiện mụn trên gương mặt
– Mùi cơ thể người lớn
Nguyên nhân dẫn tới dậy thì sớm ở trẻ
Phần lớn các trường hợp dậy thì sớm ở trẻ hiện nay không có nguyên nhân cụ thể mà chỉ đơn thuần là sự trưởng thành trước thời hạn. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ gây ra biến đổi này, đó là:
– Trẻ mắc bệnh u não, u nang buồng trứng, u tinh hoàn, các bệnh tuyến giáp.
– Dậy thì sớm phổ biến ở bé gái hơn bé trai
– Lượng estrogen đưa vào cơ thể trẻ quá nhiều qua thực phẩm, đồ nhựa,…
– Nguyên nhân huyết thống.
– Do thuốc.
Các nguyên nhân gây ảnh hưởng dậy thì sớm ở trẻ
Mặc dù chúng không nhất thiết phải gây ra, một số yếu tố dường như có liên quan đến dậy thì sớm ở trẻ. Chúng bao gồm:
Giới tính: Con gái có khả năng dậy thì sớm gấp 10 lần so với con trai.
Di truyền học: Dậy thì sớm có thể được kích hoạt bởi các đột biến gen kích hoạt giải phóng hormone giới tính. Hầu hết những đứa trẻ này thường có cha mẹ hoặc anh chị em có bất thường di truyền tương tự.
Béo phì: Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa béo phì ở các cô gái trẻ và tăng nguy cơ dậy thì sớm. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không biết làm thế nào liên kết trực tiếp. Béo phì dường như không liên quan đến dậy thì sớm ở trẻ trai.
Cách ngăn ngừa dậy thì sớm ở trẻ
Nguyên nhân dậy thì sớm ở trẻ có thể do một số bệnh lý bên trong cơ thể, nhưng cũng có thể do chế độ ăn uống, sinh hoạt không phù hợp với lứa tuổi của bé. Dưới đây là gợi ý một số biện pháp ngăn ngừa dậy thì sớm ở trẻ cha mẹ có thể tham khảo:
– Chế độ dinh dưỡng khoa học: Cha mẹ nên xây dựng chế độ ăn uống phong phú, đầy đủ chất dinh dưỡng. Nhiều chất xơ như rau củ quả, hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh như đồ hộp, xúc xích, thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo và có hàm lượng đường hóa học cao. Nên chọn thực phẩm an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Thực phẩm chứa hormone tăng trưởng sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển tâm sinh lý của trẻ.
– Tăng cường thể dục thể thao: Nên hướng dẫn và tạo thói quen cho trẻ tập luyện thể dục ít nhất là 30 phút mỗi ngày. Một số môn thể thao như bơi lội, đá bóng, đá cầu… giúp trẻ rèn luyện sức khỏe và trau dồi kỹ năng sống.
– Hạn chế cho tiếp xúc với hormone sinh dục: Hai loại estrogen và testosteron là 2 hormone sinh dục ở bé trai và bé gái ba mẹ cần lưu ý khi cho trẻ sử dụng sản phẩm kem dưỡng hay các loại thuốc có thành phần liên quan đến hormon sinh dục.
Nếu trẻ đang gặp các vấn đề về tăng trưởng chiều cao hay các thay đổi về tâm sinh lý của trẻ trong tuổi dậy thì, cha mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế uy tín khám sớm để có sự can thiệp xử lý kịp thời.
